Reisveiligheid: hoe China jouw laptop scant en je business kopieert

,,Juist de zaken waar men in Nederland zo op zit, duurzaamheid, nieuwe energie en innovatief beleid, daar zijn buitenlandse mogendheden heel erg geïnteresseerd.”

Klinkt dramatisch? Dat is het ook. Terwijl ondernemers wereldwijd hun koffers weer inpakken sinds de coronacrisis, groeien de zakelijke reisrisico’s in 2025 exponentieel. Cyber threats, extreme weather events en geopolitieke spanningen maken executive travel onvoorspelbaarder dan ooit. Experts waarschuwen voor toenemende volatiliteit in bepaalde regio’s, met verschuivende allianties en nieuwe hotspots.

Voor Nederlandse ondernemers die internationaal zaken doen is dat alarmerend nieuws. Want hoewel 85% van de werknemers geniet van zakelijke reizen, is het merendeel van de bedrijven slecht voorbereid op wat er mis kan gaan. Dat blijkt uit het gesprek met veiligheidsexperts Dana Aussems van ByDnA en Erik Schouten van Dyami in deze aflevering van Grenzeloos Ondernemen.

Naïef Nederland: waarom je comfortzone levensgevaarlijk is

,,Ik denk dat het grootste gevaar is dat je je eigen Nederlandse referentiekader als guideline gebruikt”, vertelt Dana. Ze spreekt uit ervaring. Als havenbeveiliging-specialist reist ze de wereld over, van Panama tot Oman. ,,Wij wonen echt in een heel, heel veilig land. En ik denk dat je dan wel even moet nadenken: waar ga ik precies heen? En is het daar net zo veilig?”

Die Nederlandse naïviteit kan levensgevaarlijk zijn. Erik, voormalig AIVD-medewerker en oprichter van beveiligingsbedrijf Dyami, zag het van dichtbij: ,,Ik heb ondernemers gesproken die zich echt heel erg rot zijn schrokken in Hongkong. Opeens zat ik in de straat vol met woedende mensen en een politie die daarop insloeg. En ik zat er tussenin en ik had geen idee.”

Het probleem? Bedrijven focussen op de verkeerde dingen. Ze bespreken budgetten voor business class tickets, maar vergeten het belangrijkste: veiligheid. ,,Niet een reisbeleid waarin je zegt: je mag wel of niet business class”, waarschuwt Erik. ,,Realiseer je dat het goedkoopste hotel niet altijd op de meest veilige locatie zit.”

Spionage, kidnapping en andere dagelijkse risico’s

De risico’s zijn veelzijdiger dan je denkt. Naast traditionele bedreigingen zoals criminaliteit en natuurrampen, groeit vooral de spionage-dreiging. ,,Als je die laptop hebt meegenomen naar Wenzhou in China, dan kan je er gewoon dik van uitgaan dat er een kopie is gemaakt van je laptop.”

Voor innovatieve Nederlandse bedrijven is dit extra riskant. Experts waarschuwen voor emerging threats zoals cyberattacks, extreme weather events, misinformation, scams en kidnapping als toprisico’s voor business travellers in 2025. ,,Juist de zaken waar men in Nederland zo op zit, duurzaamheid, nieuwe energie en innovatief beleid, daar zijn buitenlandse mogendheden heel erg geïnteresseerd”, benadrukt Erik.

Een voorbeeld uit de praktijk: een collega van Dana zat in het Marriott Hotel in Pakistan. ,,Had zijn hielen nog niet gelicht om weer terug te gaan naar de UK. En toen was er die bomaanslag.” Geen filmscenario, maar bittere realiteit.

Praktische tips: hoe overleef je de zakelijke jungle

Gelukkig kun je jezelf wapenen. Dana’s gouden regel voor zzp’ers: ,,Denk even wat verder dan je eigen comfortzone. Stippel in je hoofd je reis al uit voordat je vertrekt. Hoe kom ik er? Hoe kom ik van het vliegveld naar het hotel? Waar ligt het hotel?”

Erik focust op bedrijfsbeleid: ,,Zet een goed reisbeleid op. Trainingen geven. Zorgen dat je voorbereid bent. Wat te doen als je bij een hotel incheckt. Als je wordt overvallen. Hoe reageer je dan?”

Cruciale vragen die je moet stellen: welke verzekeringen heb je nodig (hint: je doorlopende reisverzekering dekt geen zakelijke reizen), wie weet waar je bent en hoe je bereikbaar bent, heb je een exit-strategie als het misgaat en welke data neem je mee op je laptop.

,,Het is niet zo als in de films. Waar je met je Nederlandse paspoort naar een ambassade rent en dan gaan de deuren open”, waarschuwt Erik. De overheid helpt beperkt. ,,Zelfs tot het krijgen van geld. Als het geld op is, dan krijg ik toch geld bij buitenlandse zaken. Dat soort gesprekken hoor ik regelmatig.”

Duty of care: waarom jouw bedrijf aansprakelijk is

Als ondernemer ben je wettelijk verplicht om je werknemers te beschermen. Die ‘duty of care’ geldt ook tijdens zakelijke reizen. ,,Jij bent als bedrijf verantwoordelijk”, benadrukt Erik. ,,En die verantwoordelijkheid gaat ook in de vrije tijd door.”

Een extreem voorbeeld: een werknemer die in een Airbnb werd gebeten door een hond en overleed aan rabiës. Het bedrijf werd aansprakelijk gesteld. ,,Uiteindelijk was het bedrijf verantwoordelijk voor het feit dat hij in die locatie zat”, legt Erik uit.

De kosten kunnen enorm oplopen. Niet alleen financieel, maar ook voor je reputatie ,,Je komt in de krant van: er is een medewerker van bedrijf X overleden want het was niet goed geregeld.”

De toekomst: minder reizen, meer risico’s

Hoe ziet de toekomst eruit? Dana verwacht dat zakelijke reizen permanent zullen afnemen. ,,Zelf denk ik dat er echt nog wel zakelijke reis gaat worden. Maar 80, 70 procent van wat het was voor corona.”

Tegelijkertijd worden de risico’s complexer. Technologische ontwikkelingen zullen zowel beschermende maatregelen verbeteren als nieuwe kwetsbaarheden creëren. Gezondheidsrisico’s van opkomende virussen en klimaatgerelateerde ziektes blijven een grote zorg.

De boodschap is helder: internationale ondernemers moeten nu investeren in veiligheid. Niet als luxe, maar als noodzaak. Want in een wereld waar je Mexicaanse taxichauffeur jouw startup kan vernietigen, is voorbereiding geen optie meer. Het is overleving.